Om tot nieuwe inzichten te komen over hoe te leven in een complexe en snel veranderende tijd is het enorm nuttig om daar vanuit generatieperspectief naar te kijken en met verschillende generaties over uit te wisselen. Niemand weet namelijk meer waar het heen moet, er is namelijk geen vastomlijnd toekomstbeeld of stappenplan meer aanwezig zoals dat in de jaren 40 en 50 nog wel bestond. Toen wist je nog waar je aan toe was en wat je mogelijkheden waren: namelijk in de voetsporen treden van je ouders, in de familiezaak bijvoorbeeld. Als vrouw werd je nog geacht jong te trouwen en kinderen te baren en deze volgens de heersende normen en waarden op te voeden.
Dat is nogal veranderd sinds de komst van de protestgeneratie, geboren tussen 1940 en 1955, zij hebben voor nogal wat opschudding gezorgd in de maatschappij. Sinds zij gingen protesteren tegen de voor hen benauwende regels en wetten heeft het individualisme en de persoonlijke vrijheid haar intrede gedaan. Iedereen inspraak, iedereen eigen baas! Opeens had iedereen zelf invloed op zijn of haar toekomst. Generaties ontwikkelen zich vanaf nu relatief los van elkaar en leven in min of meer naast elkaar bestaande leefwerelden.
Generatie X (1955-1970) probeert werk, gezinsleven en haar eigen ontwikkeling in evenwicht te houden wat nogal wat stress oplevert gezien de eisen van de tijd waaraan zij denken te moeten voldoen. Vaak herkennen hun kinderen hun ouders op het werk nauwelijks omdat ze daar een totaal andere kant van zichzelf laten zien; een kant die past bij de snelle veeleisende organisatieculturen die we tegenwoordig zo koesteren.
De pragmatische generatie dan, geboren tussen 1970 en 1985, is werkelijk anders opgevoed dan voorgaande generaties. Met deze kinderen is het gesprek aangegaan, is onderhandeld, ze mochten meepraten over het hoe en wat en werden als serieuze gesprekspartner gezien binnen het gezin en op school. Vanaf deze generatie zijn kinderen steeds vroeger onafhankelijk, bewust van zichzelf en hun rol en mogelijkheden in de wereld. Deze generatie heeft nogal eens last van keuzestress, ook wel het ‘dertigersdilemma’ genoemd. Uit alle keuzes die het leven tegenwoordig te bieden heeft is het uitermate lastig om de ‘juiste’ keuze te maken. Dankzij het individualisme dat door hun Protest generatie ouders is geïntroduceerd ben je als persoon verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes, zowel de goede als de slechte. Je hebt alles aan jezelf te wijten. Althans dat is de gedachte.
Generatie Y ten slotte, balanceert op het koord van zingeving en ‘gewoon werken voor je geld’. Zij zijn opgevoed om het verschil te maken, om te doen waar ze gelukkig van worden en in geloven. Daar werden ze altijd bij gesteund door hun ouders, fouten bestonden niet, enkel mogelijkheden. Ze kwamen vol zelfvertrouwen op de arbeidsmarkt terecht. Alleen blijkt het vormgeven van die zingeving in de realiteit soms lastiger te realiseren dan gedacht. De ‘quarterlifecrisis’ is dan ook een term die vaak in een zucht in relatie tot deze jongste werkende generatie wordt genoemd. Het wijst op het enorme gat tussen wens en werkelijkheid, wat nogal eens leidt tot existentiële twijfels over hoe vorm te geven aan het leven om bovengenoemde waarden te bereiken. En het liefst zo snel mogelijk, deze generatie leeft in het nu, instant gratification is de norm.
Geen generatie weet tegenwoordig hoe ze haar rol moet invullen, de gebaande paden zijn niet meer. Iedereen heeft alle vrijheid om zijn eigen leven op geheel eigen wijze vorm te geven. Er zijn geen voorbeelden uit voorgaande generaties meer waar terug op kan worden gevallen. Iedere generatie in iedere nieuwe levensfase staat voor de uitdaging om zelf haar antwoorden te vinden op de vraag hoe in deze tijd te leven. Als er geen effectieve antwoorden worden gevonden op de existentiële uitdagingen leidt dit tot talrijke individuele en sociale problemen. Veel van de huidige problemen in onze maatschappij, zoals het ontbreken van sociale cohesie, het najagen van kicks, de groeiende eenzaamheid, het stijgende gebruik van drank en drugs, de gevoelde toenemende onveiligheid en terroristische dreiging, het groeiende wantrouwen in de politiek, de verminderde waarde van autoriteit, en de focus op het materialistische worden door de verschillende generaties anders beleefd en geduid. Dit heb ik reeds uitgebreid beschreven in de blogs gebaseerd op het boek ‘Borderline Times’ van Dirk de Wachter.
Na jaren te hebben gefocust op het individu is het juist tijd om weer vanuit een collectief perspectief naar de uitdagingen van onze tijd te kijken. Generaties bieden hiervoor houvast. Generaties vervullen namelijk allemaal afzonderlijk een belangrijke maatschappelijke functie die zonder twijfel wrijving veroorzaakt met andere generaties. Ze zijn namelijk een reflectie van de tijdsgeest en geven daar tegelijkertijd een reactie op. Als die reactie niet erkend wordt door de andere generaties leidt dit tot wrijvingen in de samenleving. Wanneer die generatiespecifieke reacties wel tot het sociale bewustzijn doordringen dienen de verschillen tussen de generaties juist als bron van informatie en inspiratie om de ontwikkelingen in de tijd beter te plaatsen en waarderen. Op die manier is er sprake van sociale evolutie, een groter gedeeld bewustzijn. Samenleven vereist de vaardigheid van het individu en de verschillende generaties om actief en betrokken deel uit te maken van het collectief. Generatiebewustzijn heeft het vermogen om in onze versplinterde samenleving een helende rol te spelen.
Door in dialoog te gaan met verschillende generaties die de samenleving samen vormen worden ideeën en energie gegenereerd die vanuit het individuele oogpunt niet bereikbaar zijn. Het gaat erom een gedeelde werkelijkheid te bereiken waarin veranderingen tot stand kunnen komen die door het collectief van de organisatie of de samenleving geaccepteerd worden. Door generatiebewustzijn te creëren kunnen generaties zich blijven ontwikkelen en kunnen ze zich permanent afstemmen op wat de tijd en de levensfase van hen vraagt. Een weg voorwaarts waar iedere generatie weer betekenis kan geven aan de toekomst.
Neem voor meer informatie over de generatiedialoog vooral contact op!
