Borderline Times – Het einde van de normaliteit Dirk de Wachter
In welke tijdsgeest groeien onze jongste generaties op en welke impact heeft dat op hun wereldbeeld, ontwikkeling en verwachtingen?
We leven in borderline-tijden, dat is de stelling van Dirk de Wachter, psychiater van beroep. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose. In zijn boek laat hij zien dat de scheidslijn tussen patiënten en niet-patiënten flinterdun geworden is. Borderline is een maatschappelijk ziektebeeld geworden, in onze westerse maatschappij zijn de symptomen van borderline niet ver te zoeken, ze kenmerken onze leefwereld. De Wachter demonstreert dit door de 9 symptomen van de ziekte, zoals omschreven in ‘de DSM’ of de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders die als standaard in de psychiatrische diagnostiek dient, uitgebreid te beschrijven en af te zetten tegen de huidige tijdsgeest. De tijdsgeest die als voedingsbodem dient voor de ontwikkeling van generaties. Welke normen en waarden krijgen de jongste generaties die opgroeien in borderline-tijden eigenlijk mee? Hoe borderline ben jij?!
Borderline is een diepgaand patroon van instabiliteit in intermenselijke relatie, zelfbeeld en affecten en van duidelijke impulsiviteit, beginnend in de vroege volwassenheid en tot uiting komend in diverse situaties zoals blijkt uit 5 (of meer van de volgende:
- krampachtig proberen te voorkomen om feitelijk of vermeend in de steek gelaten te worden
- een patroon van instabiele en intense intermenselijke relaties gekenmerkt door wisselingen tussen overmatig idealiseren en kleineren
- identiteitsstoornis: duidelijk en aanhoudend instabiel zelfbeeld of zelfgevoel
- impulsiviteit op ten minste twee gebieden die in potentie betrokkene zelf kunnen schaden (bvb geld verkwisten, seks, misbruik van middelen, roekeloos autorijden, vreetbuien)
- recidiverende suïcidale gedragingen, gestes of dreigingen, of automutilatie
- affectlabiliteit als gevolg van duidelijke reactiviteit van de stemming (bvb periodes van intense somberheid, prikkelbaarheid of angst meestal enkele uren durend en slechts zelden langer dan een paar dagen)
- chronisch gevoel van leegte
- inadequate, intense woede of moeite om kwaadheid te beheersen (bvb frequente driftbuien, aanhoudende woede of herhaaldelijke vechtpartijen)
- voorbijgaande, aan stress gebonden paranoïde ideeën of ernstige dissociatieve verschijnselen.
In diagnostische termen volstaat het dat iemand 5 van de 9 borderline kenmerken vertoont om het label opgeplakt te krijgen. Toets dit eens op onze maatschappij, of als je durft; op jezelf. De Wachter staat stil bij de realiteit van het leven van vandaag, en onderzoekt welke tools we kunnen hanteren om met de nieuwe wereld ethisch en zinvol te blijven omgaan.
In deze reeks blogs doe ik verslag van deze zoektocht langs de 9 criteria en probeer ik de impact van die kenmerken op de huidige opgroeiende generaties (Generatie Y en de Heldere Z generatie) te omschrijven.