Wie is generatie Z? En wat verwachten ze van organisaties?

Organisaties vernieuwen wanneer een nieuwe generatie haar intrede doet en gaandeweg veranderingen op gang brengt. Een nieuwe generatie doet haar intrede: de allerjongste complete generatie noemen we vooralsnog generatie Z. Ze zijn geboren tussen 2000 en 2015 en zijn anno 2018 dus tussen de 3 en 18 jaar oud. De oudsten van dit cohort zetten de eerste voorzichtige stapjes binnen organisaties waar ze stagelopen en zo hun eerste werkervaring opdoen.

Deze generatie onderscheidt zich van oudere generaties door hun interactiepatronen. Ze laten zich niet beperken door offline communicatie maar gaan in gesprek waar dat maar kan. Het liefst op de plek die het makkelijkst bereikbaar is en waar het snelst wordt gereageerd. Online discussies met bijvoorbeeld een klantenservice zijn dan ook eerder regel dan uitzondering. Jongeren verwachten veel van dergelijke responsieve functionaliteiten van organisaties, en zijn dan ook kritisch wat betreft de service. Ze willen dat hun probleem serieus wordt genomen en meteen wordt opgelost, wanneer dat niet gebeurt zetten ze snel social media in om hun ongemak te uiten. Net als generatie Y is deze generatie gewend dat er naar hen geluisterd wordt. De relatie met hun ouders is geheel gelijkwaardig. Kinderen mogen vanaf jonge leeftijd meepraten en -beslissen over belangrijke thema’s en weten het soms ook beter dan hun ouders, helemaal als het nieuwe technologie betreft. Ze zijn gewend om gehoord te worden en als serieuze gesprekspartner te worden behandeld. Dit verwachten ze dus ook van organisaties waar ze mee van doen hebben.

Generatie Z on demand

Deze generatie zal de komende 15 tot 20 jaar langzaam binnenstromen binnen organisaties. Hun mondigheid en verlangen om direct antwoord te krijgen op hun vragen zal daar zeker stof doen opwaaien. Generatie Z weet niet anders dan dat alles wat ze nodig hebben on demand te verkrijgen is: of het nou gaat om een maaltijd, kiekjes van de belevenissen van je vrienden, een nieuwe aflevering van je favoriete serie, het laatste nieuws, een last-minute cadeautje, of een date: met een paar swipes is het geregeld. Als ze iets willen, dan willen ze het ook direct. Ze haken veel eerder af als iets dat is beloofd of in hun ogen normaal is niet of te langzaam wordt geleverd. Waar generatie Y bekend staat om haar verlangen om veel feedback op hun werk te ontvangen, zal deze generatie naast het verlangen om feedback ook nog eens verwachten dat die feedback meteen na een geleverde prestatie gegeven wordt. Het liefst inclusief heldere verbeterpunten, zowel verbaal als digitaal in een overzichtelijke app.

En dat is meteen het bruggetje naar de manier van werken die past bij generatie Z: ze werken het liefst met leuke hulpmiddelen. Dus geen saaie projectmanagementtools die enkel dienen om het overzicht te bewaren, maar leuke tools die je betrokken houden en waar je complimenten uit kan delen en je teamleden kan vermaken. Tools als Slack of Trello zijn perfect toegesneden op de wensen van deze generatie: het ziet er gelikt uit, barst van de mooie visuals, gifjes, emojis en stickers die je uit kan delen, en geeft bovenal een beleving van plezier. Dat is nog eens een andere manier van kijken en omgaan met werk!

Generatie Z over persoonlijke thema’s

Deze allerjongste generatie deelt daadwerkelijk alles met elkaar. Er zijn geen taboes; hoe persoonlijk of gevoelig ook, het wordt gedeeld. Denk aan programma’s als ‘True Selfie’, ‘Wij zitten vast’, ‘Je suis depri’ en jonge vloggers die hun hele leven met hun volgers delen. Thema’s als depressie, burn-out, angststoornissen, relatieproblemen, scheidingen van ouders; het wordt allemaal zonder schaamte besproken en getoond. Deze generatie is op zoek naar een eigen referentiekader, naar leeftijdsgenoten die hetzelfde doormaken als zij, zodat ze meer grip krijgen op de wereld om hen heen. Het feit dat heel Nederland kan meekijken deert hen niet, sterker nog: ze vinden het fijn dat hun persoonlijke ervaring voor andere jongeren of hun ouders helpend kan zijn. Het werkt kalmerend en troostend voor jongeren van nu om te weten dat ze niet de enige zijn die kampen met bepaalde problemen. Deze openheid verwachten ze ook in organisaties, transparantie is voor generatie Z het grootste goed. Door een glad marketing verhaal prikken ze zo heen. Wanneer een organisatie niet integer handelt is dat voor generatie Z meteen een reden om te vertrekken. Zie de schandalen waar ING bij betrokken is, veel jonge klanten zijn daar meteen vertrokken en overgestapt naar een eerlijke en liefst duurzame bank. Dit is ook te verwachten wanneer deze generatie aan het werk gaat, ze zullen kiezen voor een werkgever met een eerlijk verhaal. En anders zetten ze het zelf wel op: ondernemen zit deze generatie in het bloed.

Generatie Z aan het werk

Het is dus zaak om echt te verbinden met deze nieuwe generatie werknemers: dat betekent in hún woordenboek dat alles op tafel komt; the good, the bad and the ugly. En dat begint al met het sollicitatiegesprek: iedere functie kent zijn minder leuke taken. Benoem deze ook, maak het niet mooier dan het is. Wanneer deze generatie doorkrijgt dat ze zijn voorgelogen zijn ze snel weg, en daarbij lichten ze meteen hun hele netwerk in: offline én online. Dus beter zorg je voor betrokken generatie Z ambassadeurs door als organisatie net dat stapje extra te doen. Dat betekent: een cultuur omarmen waar kwetsbaarheid er mag zijn; waar er daadwerkelijk naar medewerkers wordt geluisterd en op hun behoeften wordt gereageerd; waar je gebruik maakt van handige en leuke hulpmiddelen; en waar je medewerkers meeneemt in het beleid. Waarschijnlijk ook een opluchting voor de andere generaties: want is die cultuur van onpersoonlijkheid, gejaagdheid en de focus op korte-termijn gewin niet een beetje passé?